IRC Tarihi;
1988 yazında Finlandia Oulu Üniversitesinin bilgi işlem departmanında çalışan Jarkko "WiZ" Oikairen tarafından ilk IRC client ve server yazıldı ve böylelikle IRC (internet relay chat) doğmuş oldu.
Oikairen, “OuluBox” adında eş zamanlı konuşmaya olanak veren, tolsun.oulu.fi adresinden host edilen ve bir BBS (Bulletin Board System) sunucu üzerinde çalışan bir software yazdı. “Chat” kısmını oluşturmak için Jyrki Kuoppala ve Jukka Pihl tarafından yazılan program kullandı.
Jyrki Kuoppala birinin başka bir makinedeki birine mesaj yollaması için rmsg programını yaptı. Bu #kanal sistemiyle değil de kişiden-kişiye bir iletişim sistemiydi.
O zamanlar var olan bir diğer çok-kullanıcılı chat (sohbet) programı ise MUT (Multi User Talk) idi. Jukka Pihl tarafından yazılmıştı.Bu programın kötü bir yönü düzenli çalışmamasıydı. Bunu düzeltebilmek için IRC denen şey düşünüldü.
Böylelikle IRC, 1988 in ağustos ayı sonunda doğmuş oldu. İlk IRC serverı “tolsun.oulu.bi” olarak isimlendirildi.
Kullanıcı sayısının artmasıyla Jarkko Oikairen in Helsinki ve Tampere Üniversitesi’ndeki bazı arkadaşları IRC Serverlarını çalıştırmaya başladı ve daha sonra diğer üniversiteler bunu takip etti. Markku Järvinen, clientin geliştirilmesine yardım etti.
Jarkko, Bitnet vasıtasıyla Denver ve Oregon State Üniversitesindeki arkadaşlarıyla haberleşti ve programını denemelerini istedi. Vijay Subramaniam Fin’li olmayıp IRC’ ı kullanan ilk insandır ve ondan program yayılmış ve üniversitedekiler Fin Network’üne bağlanmak istemişlerdir.
Kısa zaman içerisinde IRC, çok büyümeye ve Fin Ulusal Network (Funet) üzerinden kullanılmaya başlandı, daha sonra internetin İskandinav kolu olan Nordunet’e bağlandı. Kasım 1988’de IRC internet çapında yayıldı.
ircII, 1989’da Michael Sandrof tarafından oluşturuldu.1990’da, ircd’nin yeni bir versiyonu olan yeni bir network yüklendi (2.6). Chnet olarak adlandırılan network (yaklaşık 25 serverlı fakat kullanıcısız) programcılar arasındaki anlaşmazlık nedeniyle dağıldı.
EFnet "ErisFreenetwork"
IRC dünyasındaki ilk önemli anlaşmazlık ağustos 1990 da yaşandı. A-net’te (anarchy net) eris.berkeley.edu olarak isimlendirilen bir serverdan oluşuyordu. Sürekli açıktı, password yoktu ve bağlantı sayısı limitli değildi.
Eris free network, EFnet, ilk kez IRC’den Q-lined (Q for quarantine) olabilen eris makinesini yaptı. Bir Greg olan “wumpus” (Lindahl) Eris’in bu line’ı reddetmesi üzerine EFneti kurdu. Böylece A-net eris Serverları ile, EFnet ise eris olmayan serverlar ile şekillendi.
A-netin ölmesiyle EFnet ismi kısa bir süre yaşadı ve geçerliliğini yitirmeye başladı ve IRC yeniden geri döndü.TubNet kapanan sonraki network oldu. Bu tüm netsplitler içinde en büyük sorun yaşayan #hottub daki insan sayısının artmasının bir sonucuydu.
Yaklaşık 100 user civarında 5 servera sahipti ve aynı yılın Eylül ayında tekrar kapandı. IRC’ın tarihinde en sık konuşulan zaman körfez savaşıdır. İlk defa 1991 in başlarında 300 eş zamanlı user bulunmuştur.
"Undernet"
Diğer bir ayrılma çabası 1992 ekiminde Amerikada 'Wildthang' tarafından başlamıştır (Efnetin ircd versiyonu 2.8.10’dan ayrılmıştır). Bot ları geliştiştirmek için networkler test edilmiş ve çok kısa zamanda “arkadaşlar ve onların arkadaşları” mantığıyla çok kısa bir sürede büyümüştür.
Avrupa’da ve Kanada’da ayrılan yeni Serverlar aralıkta başka bir Kanada serverına bağlanmış ve aynı ayın sonunda fr-ca networkü başka bir Amerika networküne bağlanmış ve daha sonra bu networke Undernet adı verilmiştir. Netsplitlerden doğan kanal kaoslarını çözmek ve userların kanalları kaydetmesini ve korumasını sağlayan Cservice programı Undernetle başlamıştır.
"DALnet"
DALnet, 1994 yılının Temmuz ayında laglardan, netsplitlerden ve EFnet üzerindeki çalışmalardan farklı bir şekilde, alternatif bir IRC ağı olarak kurulmuştur. mIRC, DALnet'in gelişimine çok katkı sağlamıştır.Çünkü DALnet, mIRC server listesinde sahip olduğu serverlerla en küçük ağlardan biriydi.
Bu liste alfabetik olarak düzenlenmişti ve DALnet, EFnet ve Undernet ve diğer büyük ağların önünde gelmekteydi.Böylelikle, IRC'a yeni olan birisinin programı yüklemesiyle, doğal olarak bastaki server veya ağa bağlanmıştır.Bu da 'mIRC yeni kullanıcılarının' DALnet'e sürüklenmesine neden olmuştur.
1995 yılı sonlarına doğru, ayni anda online kullanıcı sayısı rekor rakamına ulaşarak 1000'i bulmuştur.Hızla artan kullanıcı sayısıyla, 1996 yılı başlarında ağ, bir takım sorunlarla karsılaşmaya baslar.
Daha önceden pek istenmeyen lag ve netsplitler meydana geliyordu. Buna ek olarak, autokill fonksiyonu bazı koordine bozuklukları yaratmıştı.Tüm bunlar Kline takımının kurulmasının yolunu açmıştır.
Mopher, NickServ ve ChanServ servislerini kodlamaya karar verir, 2 servis MirclMax'in çalıştırmakta olduğu botun içeriğine dayandırılmıştı. #StarTrek kanalında, MirclMax'in ircII botu, RunABot, kanalı kontrol edebilen, modelock kapasitesi olan ve operatörler için giriş seviyelerini kontrol edebilen bir bottu. Founder'ın seviyesi de eklenmişti böylelikle birinin kanal üzerinde mutlak gücü olabiliyordu.
ChanServ, DALnet servislerinin ilklerinden biriydi ve 19 Ocak 1995'te doğmuştu. İlk kayıtlı kanal #DS9 (Deep Space 9) idi. MirclMax eskiden EFnet'in #StarTrek ve #DS9 kanallarında takılmaktaydı.DALnet'e geldiğinde de doğal olarak bu kanalları kayıt etmeyi düşündü.MirclMax ilk üç kanalı kayıt etti: #DS9, daha sonraları resmi sohbet ve yardim kanalı olan #dragonrealm ve #StarTrek. 4. kayıt edilen dalvenjah'in #AFD (alt.fan.dragons) kanalı idi.
NickServ ise birkaç ay sonra 1 Mart 1995 günü doğdu.İlk kayıtlı nick Morphfakat nickini Morpher olarak değiştirdi bu da tarihinin değişmesine yol açtı. Bugünkü en eski nickler sırasıyla; JoeBlow, WatchMan, MirclMax, RunAbot ve dalvenjah.
Daha sonra HelpServ geldi. IrcII için yardim dosyalarını içermekteydi. IrcII için, yardım dosyalarını programla beraber alma zorunluluğunuz yoktu. O yüzden, amaç ağın kendi yardim dosyalarına sahip bir botu ağla beraber çalıştırmaktı.
Her şeyi ayarladık! "Oh, oh! arkadaşım online olduğunda birşey anlatmalıyım, fakat o zaman da ben burada olmayabilirim." Ok, başka bir kullanıcıya mesaj bırakabileceğimiz bir servis neden yaratmıyoruz?. "Harika! Adini ne koyalım" ve herkes birşeyler düşünmeye başladı... NoteServ, MsgServ, sonunda Lefler'in annesi MemoServ adında bir görüş sunar ve herkes beğenir, böylelikle ismi MemoServ kalır.
Ağın giderek büyümesiyle, yeni bir IRCD (IRC server program) yaratılması kararı alınmış ve DALnet 1999 Haziranın 'da Dreamforge'tan Bahamut'a (baslarda dfhybrid olarak bilinen) geçiş yapmıştır. White_Dragon, lucas, Raistlin_Majere, Rakarra ve daha birçok önemli insan bu proje üstünde yoğun bir şekilde çalışmıştır. Bu yeni ircd sayesinde, serverler on binlerce kişinin girebileceği bir hal almıştır.
"Oz.org"
Trans Pasifik Avustralya/Amerika Network bağlantısındaki zorluklardan dolayı Mart 1996 da bir Avustralyan serverinin Undernetten ayrılmasıyla kuruldu.
Oz.org’un ilk birkaç ayı Usenet linkinden ayrılma denemesi ile geçti. Orijinal Undernet X ve W chanserv’inin iki dizaynerının (chaos ve diğeri) biri Avustralyandı ve aynı kod oz.org için Z (chanservin ismi) ismiyle kullanıldı. Mayıs 2001 de 4.000 user ile oz.org en fazla usera ulaştı.
1996 haziranında savaşın şiddetinin ve mail listlerdeki anlaşmazlıkların artmasından aylar sonra ircd’nin geliştirilmesiyle ilgili anlaşmazlık henüz başlamamıştı. Avrupa tarafı daha sonra IRCnet adını aldı. IRC net Serverlarının bir çoğu (fakat hepsi değil) Avrupadaydı, EFnet Serverlarının bir çoğu ise Amerikadaydı. EFnetin büyümesiyle kullanıcı sayısı gittikçe arttı. 2000 sonbaharında EFnet 50.00, IRCnet 70.00 usera sahipti.
"IRC.net"
1996 haziranında savaşın şiddetinin ve mail listlerdeki anlaşmazlıkların artmasından aylar sonra ircd’nin geliştirilmesiyle ilgili anlaşmazlık henüz başlamamıştı. Avrupa tarafı daha sonra IRCnet adını aldı. IRC net Serverlarının bir çoğu (fakat hepsi değil) Avrupadaydı, EFnet Serverlarının bir çoğu ise Amerikadaydı. EFnetin büyümesiyle kullanıcı sayısı gittikçe arttı. 2000 sonbaharında EFnet 50.00, IRCnet 70.00 usera sahipti.
"Freenode- open projects network (OPN)"
Bir diğer IRC network 1998de açıldı, aynı yıl 100 user ve 20 kanala ulaştı. 2001’in sonlarında yaklaşık 4.000 user ve 1.300 üzerinde kanala ulaştı. OPN, Dancer IRCD serverı kullanıyordu ve daha sonra ircu kullanmaya başladı. Bu network daha sonra Freenode ismini aldı.
"Diğer networkler"
Elbette IRC internette patlama yarattı. Şu an IRC networkünden bağımsız yüzlerce server vardır (amiganet, linuxnet, galaxynet, bestnet, NewNet, AnotherNet, ChatNet, UpperNet, ZAnet, X-Net, GammaNet, SuperChat, IceNet, RedBrasil, GR-Net, AlphaStar, SorceryNet vb. gibi).
2002 lerde diğer networklerin bir çoğu popüler oldu ve kendi IRC protokollerini düzenledi.
-94'lerde Türkiye'deki ilk IRC sever irc.metu.edu.tr dır. Daha sonradan uluslararası networklerin #zurna kanalından esinlenerek zurna.com oluşturulmuştur.
Yine Türkiye'nin ilk serverlarından olan ve1995-96 yıllarında hizmete giren irc.planet.com.tr Türkiyenin ilk net gazetesini çıkarmıştır. Ancak 96 sonlarında parasal nedenlerle kapanmıştır. Sonrasında superonline, raksnet, adanet vb. serverların açılmasıyla Türkiye'de IRC bugünkü şeklini almıştır.
1988 yazında Finlandia Oulu Üniversitesinin bilgi işlem departmanında çalışan Jarkko "WiZ" Oikairen tarafından ilk IRC client ve server yazıldı ve böylelikle IRC (internet relay chat) doğmuş oldu.
Oikairen, “OuluBox” adında eş zamanlı konuşmaya olanak veren, tolsun.oulu.fi adresinden host edilen ve bir BBS (Bulletin Board System) sunucu üzerinde çalışan bir software yazdı. “Chat” kısmını oluşturmak için Jyrki Kuoppala ve Jukka Pihl tarafından yazılan program kullandı.
Jyrki Kuoppala birinin başka bir makinedeki birine mesaj yollaması için rmsg programını yaptı. Bu #kanal sistemiyle değil de kişiden-kişiye bir iletişim sistemiydi.
O zamanlar var olan bir diğer çok-kullanıcılı chat (sohbet) programı ise MUT (Multi User Talk) idi. Jukka Pihl tarafından yazılmıştı.Bu programın kötü bir yönü düzenli çalışmamasıydı. Bunu düzeltebilmek için IRC denen şey düşünüldü.
Böylelikle IRC, 1988 in ağustos ayı sonunda doğmuş oldu. İlk IRC serverı “tolsun.oulu.bi” olarak isimlendirildi.
Kullanıcı sayısının artmasıyla Jarkko Oikairen in Helsinki ve Tampere Üniversitesi’ndeki bazı arkadaşları IRC Serverlarını çalıştırmaya başladı ve daha sonra diğer üniversiteler bunu takip etti. Markku Järvinen, clientin geliştirilmesine yardım etti.
Jarkko, Bitnet vasıtasıyla Denver ve Oregon State Üniversitesindeki arkadaşlarıyla haberleşti ve programını denemelerini istedi. Vijay Subramaniam Fin’li olmayıp IRC’ ı kullanan ilk insandır ve ondan program yayılmış ve üniversitedekiler Fin Network’üne bağlanmak istemişlerdir.
Kısa zaman içerisinde IRC, çok büyümeye ve Fin Ulusal Network (Funet) üzerinden kullanılmaya başlandı, daha sonra internetin İskandinav kolu olan Nordunet’e bağlandı. Kasım 1988’de IRC internet çapında yayıldı.
ircII, 1989’da Michael Sandrof tarafından oluşturuldu.1990’da, ircd’nin yeni bir versiyonu olan yeni bir network yüklendi (2.6). Chnet olarak adlandırılan network (yaklaşık 25 serverlı fakat kullanıcısız) programcılar arasındaki anlaşmazlık nedeniyle dağıldı.
EFnet "ErisFreenetwork"
IRC dünyasındaki ilk önemli anlaşmazlık ağustos 1990 da yaşandı. A-net’te (anarchy net) eris.berkeley.edu olarak isimlendirilen bir serverdan oluşuyordu. Sürekli açıktı, password yoktu ve bağlantı sayısı limitli değildi.
Eris free network, EFnet, ilk kez IRC’den Q-lined (Q for quarantine) olabilen eris makinesini yaptı. Bir Greg olan “wumpus” (Lindahl) Eris’in bu line’ı reddetmesi üzerine EFneti kurdu. Böylece A-net eris Serverları ile, EFnet ise eris olmayan serverlar ile şekillendi.
A-netin ölmesiyle EFnet ismi kısa bir süre yaşadı ve geçerliliğini yitirmeye başladı ve IRC yeniden geri döndü.TubNet kapanan sonraki network oldu. Bu tüm netsplitler içinde en büyük sorun yaşayan #hottub daki insan sayısının artmasının bir sonucuydu.
Yaklaşık 100 user civarında 5 servera sahipti ve aynı yılın Eylül ayında tekrar kapandı. IRC’ın tarihinde en sık konuşulan zaman körfez savaşıdır. İlk defa 1991 in başlarında 300 eş zamanlı user bulunmuştur.
"Undernet"
Diğer bir ayrılma çabası 1992 ekiminde Amerikada 'Wildthang' tarafından başlamıştır (Efnetin ircd versiyonu 2.8.10’dan ayrılmıştır). Bot ları geliştiştirmek için networkler test edilmiş ve çok kısa zamanda “arkadaşlar ve onların arkadaşları” mantığıyla çok kısa bir sürede büyümüştür.
Avrupa’da ve Kanada’da ayrılan yeni Serverlar aralıkta başka bir Kanada serverına bağlanmış ve aynı ayın sonunda fr-ca networkü başka bir Amerika networküne bağlanmış ve daha sonra bu networke Undernet adı verilmiştir. Netsplitlerden doğan kanal kaoslarını çözmek ve userların kanalları kaydetmesini ve korumasını sağlayan Cservice programı Undernetle başlamıştır.
"DALnet"
DALnet, 1994 yılının Temmuz ayında laglardan, netsplitlerden ve EFnet üzerindeki çalışmalardan farklı bir şekilde, alternatif bir IRC ağı olarak kurulmuştur. mIRC, DALnet'in gelişimine çok katkı sağlamıştır.Çünkü DALnet, mIRC server listesinde sahip olduğu serverlerla en küçük ağlardan biriydi.
Bu liste alfabetik olarak düzenlenmişti ve DALnet, EFnet ve Undernet ve diğer büyük ağların önünde gelmekteydi.Böylelikle, IRC'a yeni olan birisinin programı yüklemesiyle, doğal olarak bastaki server veya ağa bağlanmıştır.Bu da 'mIRC yeni kullanıcılarının' DALnet'e sürüklenmesine neden olmuştur.
1995 yılı sonlarına doğru, ayni anda online kullanıcı sayısı rekor rakamına ulaşarak 1000'i bulmuştur.Hızla artan kullanıcı sayısıyla, 1996 yılı başlarında ağ, bir takım sorunlarla karsılaşmaya baslar.
Daha önceden pek istenmeyen lag ve netsplitler meydana geliyordu. Buna ek olarak, autokill fonksiyonu bazı koordine bozuklukları yaratmıştı.Tüm bunlar Kline takımının kurulmasının yolunu açmıştır.
Mopher, NickServ ve ChanServ servislerini kodlamaya karar verir, 2 servis MirclMax'in çalıştırmakta olduğu botun içeriğine dayandırılmıştı. #StarTrek kanalında, MirclMax'in ircII botu, RunABot, kanalı kontrol edebilen, modelock kapasitesi olan ve operatörler için giriş seviyelerini kontrol edebilen bir bottu. Founder'ın seviyesi de eklenmişti böylelikle birinin kanal üzerinde mutlak gücü olabiliyordu.
ChanServ, DALnet servislerinin ilklerinden biriydi ve 19 Ocak 1995'te doğmuştu. İlk kayıtlı kanal #DS9 (Deep Space 9) idi. MirclMax eskiden EFnet'in #StarTrek ve #DS9 kanallarında takılmaktaydı.DALnet'e geldiğinde de doğal olarak bu kanalları kayıt etmeyi düşündü.MirclMax ilk üç kanalı kayıt etti: #DS9, daha sonraları resmi sohbet ve yardim kanalı olan #dragonrealm ve #StarTrek. 4. kayıt edilen dalvenjah'in #AFD (alt.fan.dragons) kanalı idi.
NickServ ise birkaç ay sonra 1 Mart 1995 günü doğdu.İlk kayıtlı nick Morphfakat nickini Morpher olarak değiştirdi bu da tarihinin değişmesine yol açtı. Bugünkü en eski nickler sırasıyla; JoeBlow, WatchMan, MirclMax, RunAbot ve dalvenjah.
Daha sonra HelpServ geldi. IrcII için yardim dosyalarını içermekteydi. IrcII için, yardım dosyalarını programla beraber alma zorunluluğunuz yoktu. O yüzden, amaç ağın kendi yardim dosyalarına sahip bir botu ağla beraber çalıştırmaktı.
Her şeyi ayarladık! "Oh, oh! arkadaşım online olduğunda birşey anlatmalıyım, fakat o zaman da ben burada olmayabilirim." Ok, başka bir kullanıcıya mesaj bırakabileceğimiz bir servis neden yaratmıyoruz?. "Harika! Adini ne koyalım" ve herkes birşeyler düşünmeye başladı... NoteServ, MsgServ, sonunda Lefler'in annesi MemoServ adında bir görüş sunar ve herkes beğenir, böylelikle ismi MemoServ kalır.
Ağın giderek büyümesiyle, yeni bir IRCD (IRC server program) yaratılması kararı alınmış ve DALnet 1999 Haziranın 'da Dreamforge'tan Bahamut'a (baslarda dfhybrid olarak bilinen) geçiş yapmıştır. White_Dragon, lucas, Raistlin_Majere, Rakarra ve daha birçok önemli insan bu proje üstünde yoğun bir şekilde çalışmıştır. Bu yeni ircd sayesinde, serverler on binlerce kişinin girebileceği bir hal almıştır.
"Oz.org"
Trans Pasifik Avustralya/Amerika Network bağlantısındaki zorluklardan dolayı Mart 1996 da bir Avustralyan serverinin Undernetten ayrılmasıyla kuruldu.
Oz.org’un ilk birkaç ayı Usenet linkinden ayrılma denemesi ile geçti. Orijinal Undernet X ve W chanserv’inin iki dizaynerının (chaos ve diğeri) biri Avustralyandı ve aynı kod oz.org için Z (chanservin ismi) ismiyle kullanıldı. Mayıs 2001 de 4.000 user ile oz.org en fazla usera ulaştı.
1996 haziranında savaşın şiddetinin ve mail listlerdeki anlaşmazlıkların artmasından aylar sonra ircd’nin geliştirilmesiyle ilgili anlaşmazlık henüz başlamamıştı. Avrupa tarafı daha sonra IRCnet adını aldı. IRC net Serverlarının bir çoğu (fakat hepsi değil) Avrupadaydı, EFnet Serverlarının bir çoğu ise Amerikadaydı. EFnetin büyümesiyle kullanıcı sayısı gittikçe arttı. 2000 sonbaharında EFnet 50.00, IRCnet 70.00 usera sahipti.
"IRC.net"
1996 haziranında savaşın şiddetinin ve mail listlerdeki anlaşmazlıkların artmasından aylar sonra ircd’nin geliştirilmesiyle ilgili anlaşmazlık henüz başlamamıştı. Avrupa tarafı daha sonra IRCnet adını aldı. IRC net Serverlarının bir çoğu (fakat hepsi değil) Avrupadaydı, EFnet Serverlarının bir çoğu ise Amerikadaydı. EFnetin büyümesiyle kullanıcı sayısı gittikçe arttı. 2000 sonbaharında EFnet 50.00, IRCnet 70.00 usera sahipti.
"Freenode- open projects network (OPN)"
Bir diğer IRC network 1998de açıldı, aynı yıl 100 user ve 20 kanala ulaştı. 2001’in sonlarında yaklaşık 4.000 user ve 1.300 üzerinde kanala ulaştı. OPN, Dancer IRCD serverı kullanıyordu ve daha sonra ircu kullanmaya başladı. Bu network daha sonra Freenode ismini aldı.
"Diğer networkler"
Elbette IRC internette patlama yarattı. Şu an IRC networkünden bağımsız yüzlerce server vardır (amiganet, linuxnet, galaxynet, bestnet, NewNet, AnotherNet, ChatNet, UpperNet, ZAnet, X-Net, GammaNet, SuperChat, IceNet, RedBrasil, GR-Net, AlphaStar, SorceryNet vb. gibi).
2002 lerde diğer networklerin bir çoğu popüler oldu ve kendi IRC protokollerini düzenledi.
-94'lerde Türkiye'deki ilk IRC sever irc.metu.edu.tr dır. Daha sonradan uluslararası networklerin #zurna kanalından esinlenerek zurna.com oluşturulmuştur.
Yine Türkiye'nin ilk serverlarından olan ve1995-96 yıllarında hizmete giren irc.planet.com.tr Türkiyenin ilk net gazetesini çıkarmıştır. Ancak 96 sonlarında parasal nedenlerle kapanmıştır. Sonrasında superonline, raksnet, adanet vb. serverların açılmasıyla Türkiye'de IRC bugünkü şeklini almıştır.
